Speerpunt 7

We stellen perspectieven op voor de klimaatbestendige inrichting van de natuur voor de langere termijn.

Klimaatverandering is van invloed op natuurlijke systemen. Er gaat biodiversiteit verloren en ecosystemen gaan achteruit. Door natuur en landschap te beschermen en ecosystemen te herstellen, zorgen we ervoor dat zij minder kwetsbaar zijn en meer weerstand kunnen bieden. In het toekomstbestendig landelijk gebied in onze regio staan voor de komende jaren enerzijds meer praktische maatregelen op het programma en anderzijds de klimaatkwetsbaarheden van natuurlijke systemen op de lange(re) termijn.

Wat betreft de praktische maatregelen op kortere termijn gaat het om:

  • behoud en weer terugbrengen van autochtone beplanting, die beter bestand is tegen de effecten van klimaatverandering;
  • het planten van meer schaduw biedende bomen en groenstructuren in of om weilanden en erven (bomen voor beesten);
  • de aanleg van waterbergende en waterkwaliteit verbeterende landschapselementen en poelen;
  • bestrijding van invasieve soorten;
  • het daar waar nodig verbeteren van de waterverdeling bij droogte;
  • water vasthouden binnen het huidige watersysteem;
  • opstellen van bedrijfsnatuurplannen voor agrarische bedrijven.

Er zijn inmiddels diverse projecten in gang gezet en dat gaan we in de komende periode intensiveren. Daarbij richten we ons in eerste instantie op de focusgebieden voor natuur in onze regio. Dit op basis van inzicht in de regionale kwetsbaarheden en urgentie. Om kennis en ervaring op te doen gaan we kleinschalig aan de slag met maatregelen in uitvoeringsgerichte ‘living labs’. Pilots en onderzoeken bieden inspiratie en bouwstenen voor nieuwe vormen van samenwerking en de opschaling naar grotere (natuur)gebieden.

Voor de lange(re) termijn gaat het om meer inzicht in de kwetsbaarheden van het water- en bodemsysteem in onze regio, de urgentie daarvan, hoe we daar mee omgaan en waar welke functies wel of niet met het oog op de toekomst gepland kunnen worden. Een vraag die hierbij opkomt is op welke wijze de Linge een rol kan spelen in het regionale watersysteem. Dit vraagt om een heroriëntatie gericht op het herstel van natuurlijke watersystemen (vasthouden in plaats van versneld afvoeren) en het herstel van de natuurlijke sponswerking van de bodem.

Keuzes komen tot stand in afstemming met andere gebiedsopgaven en in overleg met organisaties vanuit andere sectoren zoals de land- en tuinbouw, recreatie e.d. Daarbij sluiten we zoveel mogelijk aan bij reeds lopende trajecten – bijvoorbeeld het regionaal water-programma – en bestaande overlegstructuren. Maar we kijken ook of een regionaal overlegplatform landelijk gebied zinvol kan zijn. Ten slotte investeren we in onderzoek en kennisdeling om toekomstige oplossingen te ontwikkelen en de ervaring die binnen en buiten de regio wordt opgedaan te delen.

Waarom? De klimaatverandering neemt toe en gaat sneller dan verwacht, extremen (hitte, droogte en verdroging, hoosbuien, wateroverlast) volgen elkaar sneller op en risico’s voor natuur, landschap en biodiversiteit worden steeds groter. Hoe: We zetten in op het behouden en versterken van (natte) natuur, het vergroten van de biodiversiteit en het zoeken naar nieuwe natuurdoelen op andere plekken. De natuurgebieden maken deel uit van een sterke groenblauwe dooradering in het landschap die berging en voorraad van zoet water faciliteert voor de functies in het gebied en is tevens aantrekkelijk voor natuur en recreatie. Resultaat:
  • Gezamenlijke kwetsbaarheden-kaart en gebiedsagenda
  • De juiste functie op de juiste plek
  • Perspectieven klimaat-bestendige inrichting en beheer voor de langere termijn
Wie: Staatsbosbeheer, ANV’s collectief Rivierenland, Stichting Geldersch Landschap & Kasteelen, Stichting Landschapsbeheer Gelderland, Natuur en Milieu Gelderland, Provincie, waterschap, gemeenten Wanneer: 2021-203

Voorbeeld

Met het project Bomen voor Beesten verschaffen we vee tijdens perioden van hitte beschutting en verkoeling.

“Dieren zijn net zo blij met beschutting voor zon, regen en wind als mensen, daarom verzorgen wij schaduwplekken voor onder andere koeien, paarden en schapen door het aanplanten van bomen.” Arjan Vriend directeur-bestuurder van Stichting Landschapsbeheer Gelderland