De gemeente Overbetuwe verbetert de komende jaren stap voor stap en per dorpskern de openbare ruimte binnen de bebouwde kom. Dit gebeurt aan de hand van het Integraal Kwaliteitsplan Openbare Ruimte. Naast ambities voor onder meer veiligheid en identiteit, richt het plan zich op klimaatadaptatie en biodiversiteit. Overbetuwe startte in Oosterhout, Doornik en Randwijk. De dorpen Herveld en Andelst zijn daarna aan de beurt. Het gehele traject loopt tot 2026.
Vooral klimaatadaptie en daarmee het voorkomen van hittestress zijn belangrijk. Waar het kan komt er meer en gevarieerder groen en verdwijnt de verharding. Meer groen zorgt voor verkoeling, meer biodiversiteit en een gezonde leefomgeving voor mensen, planten en dieren. Overbetuwe kiest daarbij voor inheemse bloeiende en vruchtdragende beplanting. Inwoners worden betrokken bij de plannen en gestimuleerd om ook zelf bij te dragen aan klimaatadaptatie.
Naast deelname aan bestaande gemeentebrede acties zoals subsidie voor een regenton en tegelruilacties, kunnen inwoners zich aanmelden voor een gratis boom in de voortuin. In de dorpen Oosterhout, Doornik en Randwijk is hier maar liefst 120 keer van gebruik gemaakt. De gemeente levert en plaatst de bomen in het plantseizoen eind 2024. Inwoners planten de boom zelf.
Per kern stelt de gemeente samen met een inwonersgroep en de woningcorporaties plannen op om de ambities voor de openbare ruimte te realiseren. Met kennis van en kijk op hun buurt komt de gemeente zo tot betere plannen. De overige inwoners kunnen meedenken via een online enquête en een inloopbijeenkomst. Voor leerlingen van de basisschool in het dorp worden workshops gehouden, zodat ook zij kunnen meedenken over de plannen. In de al bezochte dorpen zijn ontwerpen voorgelegd aan betrokkenen en zijn de reacties verwerkt tot een definitief plan. De plannen vindt u hier:
Welk probleem lost dit project op, of hoe draagt het project bij aan een betere leefomgeving?
Met de uitvoering van dit project wordt de openbare ruimte aangepast op een veranderend klimaat. Er komen meer bomen en de gemeente verwijdert verharding. Dit verlaagt de gevoelstemperatuur in de zomer. Met het vervangen van verharde oppervlaktes door groen en of grasbetontegels wordt het regenwater langer vastgehouden. Dit gaat verdroging tegen en ontlast het riool. Door de combinatie met actie voor inwoners is het effect van de maatregelen groter en worden inwoners zich bewust van wat ze zelf kunnen doen. Er komen veel meer bomen, niet alleen in de openbare ruimte maar ook in de voortuin van inwoners, waardoor de temperatuur in de zomermaanden nog meer kan dalen. Zo raken inwoners zich ook meer bewust van de gevolgen van hittestress. De realisatie van de plannen in Oosterhout, Randwijk en Doornik is in 2025. Eind 2024 start de participatie voor de kernen Herveld en Andelst.
Welke lessen heb je geleerd uit het project? Wat liep er minder dan je gehoopt had?
Inwoners in Oosterhout, Randwijk en Doornik hadden volop kansen om mee te denken over het plan. We hebben om praktische redenen tijdens de planvorming steeds overlegd met een klankbordgroep. Alle betrokken inwoners konden online reageren op conceptontwerpen of hun mening geven tijdens inloopbijeenkomsten. Toch was de belangstelling tijdens de inloopbijeenkomsten niet heel groot. Dat maakt dat we nadenken over manieren om inwoners beter en anders te betrekken bij de plannen. We gaan bijvoorbeeld bij de volgende dorpen eerst in overleg met bewoners, voordat we met een klankbordgroep om te tafel gaan zitten. Zo hopen we een bredere groep inwoners aan te spreken.
Bas Colen, b.colen@overbetuwe.nl. Of mail info@klimaatactiefrivierenland.nl En we verbinden je door!